ท่องเที่ยวแบบ"โฮมสเตย์"

เสน่ห์ ของวิถีชีวิตความเป็นไทย คือความเรียบง่าย แต่มีรายละเอียดแฝงเร้นอันน่าค้นหา และมีกลิ่นไอที่แสดงเอกลักษณ์เฉพาะตัวอันงดงาม อีกทั้งยังมีเรื่องราวด้านประวัติศาสตร์ ซึ่ง สิ่งเหล่านี้คือแรงจูงใจที่ล้ำค่า สำหรับการเดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลของนักท่องเที่ยวจากซีกโลกหนึ่งสู่อีกซีกโลกหนึ่ง เพื่อค้นหาความต่างที่สร้างความทรงจำอันไม่รู้ลืม และเป็นของฝากที่ไม่มีวันหมดไปจากใจ "โฮมสเตย์" เป็นการท่องเที่ยวอีกรูปแบบหนึ่งของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ ที่เกิดขึ้นมานานหลายสิบปี ก่อนที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) จะออกมาประกาศให้การสนับสนุนอย่างเป็นทางการ และด้วยความแตกต่างที่สร้างคุณค่านี้
เป็นที่นิยมอย่างมากจากกลุ่มนักท่อง เที่ยวจากยุโรป และญี่ปุ่น โดยนักท่องเที่ยวจะมีโอกาสสัมผัสวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในท้องถิ่นที่แตกต่างกันออกไป โดยไม่จำเป็นว่าสถานที่นั้นจะมีจุดดึงดูดความสนใจด้านอื่นๆ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ตาม หมู่บ้านชนบทเล็กๆ ที่ไม่มีจุดเด่นด้านกายภาพ กลับเป็นจุดที่น่าสนใจของทั้งจากนักเที่ยวชาวไทยและเทศได้ไม่ยาก ปัจจุบันการท่องเที่ยวแบบโฮ มสเตย์มีหลายรูปแบบ ทั้งแบบดั้งเดิมและแบบประยุกต์ แบบดั้งเดิม จะเป็นรูปแบบการเข้ามาพักอยู่ในชายคาบ้านของชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในชุมชนที่มีเอกลักษณ์อันน่าสนใจ และนักท่องเที่ยวจะใช้ชีวิตในแบบเดียวกับชาวบ้านแทบทุกอย่าง
ส่วนโฮมเสตย์แบบประยุกต์ เป็นการปรับปรุงพื้นที่ในวิถีชีวิตเดิม ให้มีความสะดวกสบายขึ้นอีกระดับ โดยไม่ทิ้งความเรียบง่ายและเอกลักษณ์ไทย อันเป็นหัวใจของการท่องเที่ยวในรูปแบบนี้ และรูปแบบของธุรกิจ โฮมสเตย์ ที่เห็นได้อย่างชัดเจนขณะนี้คือ "บ้านกองทราย" โฮมสเตย์แบบประยุกต์ระดับพรีเมี่ยมที่แฝงตัวอยู่ในบ้านหนองผึ้ง อำเภอสารภี กลางเมืองเชียงใหม่ จุดเริ่มต้นจากอาณาจักรเล็กๆสำหรับการอยู่อาศัยในเรือนไทย 4 หลัง ที่ตั้งอยู่ในสวนสวยบนเนื้อที่กว่า 2 ไร่ ที่นี่เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเพื่อพักผ่อนในรูปแบบง่ายๆแต่คง ไว้ซึ่งความ สะดวกสบายในระดับหนึ่ง เจ้าของบ้านเล่าให้ฟังว่า บ้านคลองทราย ได้รับการปรับเปลี่ยนจากที่อยู่ อาศัย มาเป็นที่อยู่อาศัยร่วมกันระหว่างเจ้าบ้าน และนักท่องเที่ยวจากทุกสารทิศมานานกว่า 10 ปีแล้ว รูปแบบความเป็นอยู่รวมทั้งการตกแต่ งจึงบ่งบอกถึงความเป็นมาทางด้านประวัติศาสตร์กว่า 30 ปี ทั้งเฟอร์นิเจอร์โบราณ และเครื่องใช้ไม้สอยในอดีต ที่ช่วยสร้างบรรยากาศของการพักผ่อนท่ามกลางธรรมชาติได้อย่างแท้จริง หลายคนที่ผ่านไปมาในย่านนี้ คงจะสังเกตเห็นเรือนไทยไม้ยกสูง ในสวนครึ้ม อบอวลไปด้วยกลิ่นของดอกลั่นทมและว่านวาสนา และคงจะพาให้ใจหวิวๆกับความเงียบสงบนี้ และนั่นคือที่มาอันทำให้กองถ่ายละครเรื่องหนึ่ง ได้เข้ามาใช้สถานที่ในบ้านกองทรายเป็นสถานที่ถ่ายทำละคร จนใครๆพากันเรียกบ้านหลังนี้ว่า "บ้านคุณยายวรนาถ" ไปโดยปริยาย ซึ่งไม่เฉพาะชาวต่างชาติเท่านั้น ที่หลงไหลความเป็นอยู่ตามวิถีธรรมชาติเช่นนี้ เพราะกว่า 30% ของแขกที่มาพักที่นี่ก็เป็นคนไทย ที่นิยมการพักผ่อนในบรรยากาศเรียบง่ายเช่นนี้ กิจกรรมหลักของนักท่องเที่ยว ที่เดินทางมายังที่นี่ คือการใช้ชีวิตความเป็นอยู่แบบเรียบง่าย มีกิจกรรมต่างให้เลือกทำในแต่ละวัน เช่นการเรียนทำอาหารไทย, นวดแผนโบราณ, การขี่จักรยานชมหมู่บ้าน หรือจะเลือกจะพักผ่อนไปกับการอ่านหนังสือในมุมสงบๆใต้ถุนเรือนก็ได้ นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่จะใช้เวลาอยู่ที่นี่ถึง 2-3 วัน นอกจากนั้นยังนิยมเดินทางมา เดี่ยวและมาเป็นคู่มากกว่าการมาเป็นหมู่คณะ เพราะคนยิ่งน้อย ยิ่งได้รู้สึกถึงการพักผ่อนที่แตกต่างอย่างแท้จริง ซึ่งชาวต่างชาติที่เคยเข้ามาเยี่ยมเยียนบ้านกองทราย ส่วนใหญ่จะมาจากการบอกต่อๆกันไป และมักจะกลับมาเยี่ยมเยียนกันอีกเมื่อมีโอกาสเข้ามาเมืองไทย
สำหรับโฮมสเตย์แบบดั้งเดิม ในรูปแบบที่นักท่องเที่ยวเข้ามาใช้ชีวิตแบบชาวบ้านเกือบทุกกระเบียดนิ้ว ตั้งแต่ตื่นเช้ามาในวันใหม่จนเอนกายนอนหลับไปพร้อมดวงตะวัน นับเป็นรูปแบบที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเช่นกัน แต่ต้องอาศัยชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวพอที่จะใช้เป็นตัวดึงดูดให้นักท่อง เที่ยวเข้ามาเยี่ยมชมได้ โฮมสเตย์แบบนี้ มักจะแฝงตัวอยู่ตามชุมชนในแถบห่างไกลความเจริญเสียเป็นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะในแถบจังหวัดทางภาคเหนือ เช่นเชียงราย และ แม่ฮ่องสอน มีหมู่บ้านที่ได้รับการพัฒนาให้มีการท่องเที่ยวแบบโฮมเสตย์อยู่หลายที่ เช่นเดียวกับหมู่บ้านชาวประมงชายทะเลที่ได้รับการปรับปรุงให้มีการท่อง เที่ยวรูปแบบนี้เข้ามาเสริมรายได้ นอกเหนือจากการออกเรือหาปลาเพียงอย่างเดียว หมู่บ้านบางเบ้า บนเกาะช้าง จ.ตราด คือ หนึ่งในพื้นที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ของททท. เพราะต้องการอนุรักษ์วิถีชีวิตเดิมของคนเกาะช้าง และต้องการให้นักท่องเที่ยวมีทางเลือกที่มากกว่ารีสอร์ทและโรงแรม ที่ปัจจุบันมีให้เห็นอยู่ทั่วเกาะช้างกว่า 400 ชีวิตในหมู่บ้านบางเบ้า มีอาชีพทำการประมงและสวนผลไม้ และเมื่อมีการท่องเที่ยวแบบ โฮมสเตย์เข้ามาเป็นทางเลือกใหม่ จึงมีชาวบ้านหลายรายได้ปรับพื้นที่ให้มีสัดส่วนในการรองรับนักท่องเที่ยวได้ ผู้นำหมู่บ้านมีการประสานงานกับภาครัฐเพื่อเปิดฝึกอบรมการใช้ภาษาอังกกฤษ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญสำหรับการสื่อสาร ในปี 2545 ได้เริ่มมีนักท่องเที่ยวเข้ามาพักร่วมกับชาวบ้านในหมู่บ้าน ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้นกว่า 40% และส่งผลให้ราคาที่ดินในหมู่บ้านบางเบ้าขยับตัวสูงขึ้นจากไร่ละ 1 ล้านบาท เป็นไร่ละ 2 ล้านบาท จึงเป็นข้อการันตีได้ว่าการท่องเที่ยวที่ใส่ใจต่อธรรมชาติและความเป็นอยู่ ดั้งเดิมนี้ มีแนวทางที่สดใสและเป็นเสมือนคำบอกเล่าเรื่องราวของความเป็นไทยได้อย่างดี จุดเด่นของหมู่บ้านบางเบ้า คือสะพานคอนกรีตที่ทอดตัวยาวลงสู่ท้องทะเล ถูกขนาบด้วยพื้นที่อาศัยของชาวบ้านในหมู่บ้านบางเบ้า ชุมชนเล็กๆในด้านหนึ่งบนเกาะช้าง เป็นมุมสงบที่นักท่องเที่ยว สามารถเลือกเข้ามาพักผ่อนได้อีกรูปแบบหนึ่ง เช่นเดียวกับเรือนไทยหลังน้อยในร่มครึ้มภายในรั้วใหญ่ที่ซ่อนตัวอย่าง สงบอยู่ในเมืองท่องเที่ยวสำคัญของไทย ทางเลือกที่แตกต่างนี้ เป็นความหวังอันยิ่งใหญ่ที่จะช่วยส่งเสริมให้นักท่องเที่ยวได้รู้จักเมือง ไทยในมุมมองที่เรียบง่ายและ งดงามมากกว่าเดิม

Posted in: โฮมสเตย์